Κ.Π. Καβάφης (1863-1933)

Η πόλις   

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.

Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλύτερη από αυτή.

Κάθε προσπάθειά μου μια καταδίκη είναι γραφτή·

κι είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμμένη.

Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.

Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω

ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,

που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θά βρεις άλλες θάλασσες.

Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς

τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·

και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.

Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—

δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.

Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ

στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες. 

 (1910)

Απαγγελία από την Έλλη Λαμπέτη και τον Δημήτρη Χορν

Το λευκό ενδεικτικά στην τέχνη

Jean-Léon Gérôme, Η Φρύνη μπροστά στον Άρειο Πάγο, 1861, Hamburg Kunsthalle

"Αφροδίτη της Κνίδου", 350-330 π.Χ.  έργο του Πραξιτέλη 

Ο Πραξιτέλης για την κατασκευή του αγάλματος είχε χρησιμοποιήσει παριανό μάρμαρο και χρησιμοποιήσει ως μοντέλα δύο εταίρες που ήταν και ερωμένες του, τη Φρύνη για το σώμα και την Κρατίνη για την κεφαλή. Το άγαλμα παρίστανε την Αφροδίτη γυμνή λίγο μετά το λουτρό της και αυτό, κατά κάποιο τρόπο, συμβόλιζε την κάθαρση της θεάς, όχι την παρθενικότητά της, ενώ το γυμνό σώμα υποδήλωνε την αρχέγονη αγνότητα.

"Αφροδίτη και Άρης", 1483 έργο του Sandro Botticelli

Vincent Van Gogh, Έναστρη νύχτα, 1889 

H Έναστρη Νύχτα είναι το μόνο νυχτερινό έργο στη σειρά πινάκων με τη θέα από το παράθυρο του υπνοδωματίου στο φρενοκομείο Σεν Πωλ ντε Μοζόλ. Στις αρχές Ιουνίου, ο Βίνσεντ έγραψε: «Σήμερα το πρωί είδα το τοπίο από το παράθυρό μου για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν από την ανατολή και παρατήρησα το πρωινό αστέρι, το οποίο φάνταζε πολύ μεγάλο". Οι ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Αφροδίτη ήταν πράγματι ορατή την αυγή, στην Προβηγκία, την άνοιξη του 1889 και την εποχή εκείνη είχε μεγάλη  φωτεινότητα. Έτσι, το πιο λαμπρό «αστέρι» στον πίνακα, στην δεξιά πλευρά του θεατή από το κυπαρίσσι, είναι στην πραγματικότητα η Αφροδίτη.

Η διχρωμία του δικού μου λευκού 

Από τη μια

Πάγωσα 

Tόσο άσπρο στη ζωή μου δεν ξανάδα

να με ακολουθεί

άχρωμο, ψυχρό, δίχως διέξοδο, δίχως ρυθμό

Δεν μ' αγγίζει, με πονά

γύρω μου τείχη φανερά 

Πώς γίνεται τόσο λευκό 

να μαυρίζει τη ζωή!

Και από την άλλη

Εγένετο Φως! 

Πλημμύρισε

ο ήλιος μέσα μου

χάιδεψε κάθε κύτταρό μου

ζέστανε το χαμόγελό μου

Λευκό πανί της νιότης 

ανεμίζει στο χορό της ελευθερίας, 

στη μελωδία της μουσικής!

Πώς γίνεται τόσο άχρωμο 

να χρωματίζει την πλάση!

Μαρία Χατζημιχαηλίδου, Σέρρες, 11/2/2021