Reunion

 

Ludovico Einaudi - Nuvole Bianche (White Clouds) 

Stéphane Mallarmé, Το λευκό Νούφαρο και 2 ποιήματα της Μαριάννας Δώδου

Stéphane Mallarmé

Το λευκό Νούφαρο

Μαριάννας Δώδου, Στεφάν Μαλλαρμέ: Το λευκό Νούφαρο

Ιμπρεσιονισμός σε τρεις διαστάσεις: «Το λευκό Νούφαρο», πεζό ερωτικό ποίημα του Stéphane Mallarmé, στη συνάντησή του με τη μουσική της παλέτας του Monet και τα πιανιστικά ιχνογραφήματα των Debussy και Ravel. Η απόλυτη συνομιλία με το φως

Απόσπασμα του Λευκού Νούφαρου σε μετάφραση: Μαριάννα Δώδου

    Χωρισμένοι, είμαστε μαζί: εισβάλλω, μέσω της σκοτεινής της οικειότητας, σε αυτή την εκκρεμότητα πάνω στο νερό, όπου το όνειρό μου καθυστερεί το αναποφάσιστο, καλύτερα από ό,τι οποιαδήποτε επίσκεψη, ακολουθούμενη από άλλες, θα το επέτρεπε. Πόσες ανούσιες συζητήσεις, σε σύγκριση με τη μία που συγκράτησα προκειμένου να μην ακουστώ, θα ήταν αναγκαίες, προτού μία εξίσου διαισθητική με τώρα συμφωνία να μπορέσει να βρεθεί ξανά, με την ακοή μου στο ύψος του μαονιού, στραμμένη προς ολόκληρη την άμμο που σώπασε! 
      Η παύση μετριέται τη στιγμή της απόφασής μου. 
      Συμβούλεψε, ω όνειρό μου, τι να κάνω; 
    Συνόψισε με ένα βλέμμα την παρθένα απουσία διασκορπισμένη σε αυτή τη μοναξιά και, όπως κανείς κόβει, σε ανάμνηση ενός τόπου, ένα από αυτά τα μαγικά κλειστά νούφαρα, που αναδύονται ξαφνικά εκεί, εμπερικλείοντας με την κυρτή τους λευκότητα ένα τίποτα, φτιαγμένο από ανέγγιχτα όνειρα, από την ευτυχία που δε θα λάβει χώρα, και από την πνοή μου, κρατημένη εδώ, μέσα στο φόβο μιας εμφάνισης, φύγε μαζί της∙ σιωπηλά, κωπηλατώντας ανάποδα, λίγο – λίγο, χωρίς με κάποιο χτύπημα να σπάσεις την ονειροφαντασία, μήτε το πιτσίλισμα των ορατών φυσαλίδων του αφρού, στριφογυρισμένου στη φυγή μου, να πετάξει, στα πόδια κάποιου που θα καταφτάσει αργότερα, τη διάφανη ομοιότητα της απαγωγής του ιδανικού μου λουλουδιού. 

Μαριάννα Δώδου 

Θίσβη και Πύραμος

 

Αγάπης όρκοι

στη λάμψη των λεπίδων

αίμα στάζοντας

 

Άγρια μούρα

των εραστών του φωτός

αποτύπωμα

 

Λευκού χιτώνα

στης χίμαιρας την όχθη

το κυμάτισμα

 

Αφροδίτη και Άδωνις

 

Ζέφυρου πνοές

γύμνωσαν αφρογενή

πόθο Κύπριδος

 

Κομμούς Άδωνη

δάκρυσαν ανεμώνες

αλιπόρφυρες

 

Λευκές λήκυθοι

της λιθοξόου Λήθης

αναθήματα

6η Συνάντηση (17/2/2021)

 

Arvo Pärt, Άγραφος πίνακας (Tabula rasa), 1977 

Μια "οικογενειακή" φωτογραφία (10/2/2021)

Η Εύη Λαζαρίδου μας προσφέρει ένα μάθημα αρχαιογνωσίας μιλώντας μας για τις λευκές ληκύθους.

Η Διονυσία Ζήκα μας μιλά για το Λευκό νυφικό πέπλο με παραδείγματα από τον κινηματογράφο και την ζωγραφική, ενώ κλείνει με τα δικά της "πέπλα"

Η Μαρία Χατζημιχαηλίδου μας θυμίζει το ποίημα του Καβάφη "Η πόλις", μας ξεναγεί μέσα από τέσσερα εικαστικά έργα στο λευκό της "Αφροδίτης", και κλείνει με την "Διχρωμία" του δικού της λευκού.

Η Μαριάννα Δώδου μας ταξιδεύει από τον ιμπρεσιονιστικό κόσμο των ερωτικών αντανακλάσεων του Μαλλαρμέ στην δική της ποιητική μυθολογία του έρωτα.

Ο Γιώργος Αποστολίδης εισηγείται το ποιητικό δρώμενο: Πολλαπλές φωνές και οι συμμετέχοντες αυτοσχεδιάζουν κατά ομάδες.

Στόχος της πειραματικής δράσης είναι να ακουστούν οι φωνές (σπαράγματα) των ποιητών μέσα από τις δικές μας ανάσες, μετασχηματισμένες σε μια νέα ομαδική αυτοσχεδιαστική ποιητική σύνθεση, προσαρμοσμένη στους τεχνικούς περιορισμούς της online "Zoom επικοινωνίας". Ποιητικός λόγος, θραυσματικός, σε επάλληλες διαστρωματώσεις εμποτισμένες από την δραματική ένταση των υποκειμένων, με πολλαπλούς νοηματικούς πυρήνες, που όμως αδυνατεί κανείς να παρακολουθήσει μεμονωμένους, παρά μόνο ως μια νέα μοναδική και εφήμερη ποιητική σύνθεση με την δική της αυτονομία και δυναμική. Ένα ποιητικό δρώμενο κατάδειξης της ούτως ή άλλως αποσπασματικής ανάγνωσης, μνήμης, επικοινωνίας, έκφρασης, πόσω δε μάλλον στην εποχή της καραντίνας.

3η Συνάντηση (27/1/2021)

 

«Σενδόνη»: μια σκηνοθετημένη οπτική της ζωής (project του Εσπερινού Λυκείου Σερρών), 2007

Ελένη Αναγνωστοπούλου

Η προίκα μου όλη
ένα λευκό σεντόνι

Μου χάρισαν έναν αργαλειό

Μου ‘μάθαν να υφαίνω

Μου δώσανε νήματα πολλά

χρωματιστά, μαύρα και λευκά

- Το λευκό αγαπώ

   και μ’ αυτό θα υφάνω - σκέφτηκα-

Ένα λευκό σεντόνι, περίτεχνο, έφτιαξα

για να ‘χω κάτι καθαρό, αγνό 

να με σκεπάσει όταν …θα φύγω. 

Ελένη Αναγνωστοπούλου

Θέατρο σκιών γίνηκε η ζωή μας

και στο λευκό σεντόνι

ζωγραφίσαμε τα όνειρά μας

Σ’ ανθούς που μαράθηκαν

μέλισσες ψάχναν γύρη κι αρώματα

μα στη λευκή τους σενδόνη

σαβανώθηκαν

Έτσι, στο λευκό που μας φάσκιωσε η ζωή

τώρα, ένα θέατρο σκιών

με απεικάσματα ιδεών

σκηνοθετήσαμε τη σύντομη νιότη. 

Η Παυλίνα Καζαντζίδου διαβάζει και σχολιάζει τρία ποιητικά αποσπάσματα:

Ησίοδος (τέλη 8ου αι. π.Χ)

Με λένε Ησίοδο. Θα σας τραγουδήσω «Τα έργα και τις Ημέρες» των ανθρώπων: 

………………………………………….

Πρώτα το χρυσό γένος των ανθρώπων 

έπλασαν οι Αθάνατοι Θεοί, στα δώματα

του Ολύμπου όπου κατοικούν. Τότε στον ουρανό 

βασίλευε ο Κρόνος. Σαν τους θεούς,

δίχως βάσανα και μόχθους, τον καιρό εκείνο, το γένος των ανθρώπων ζούσε.

………………………………………….

Δεύτερο γένος, πολλά χειρότερο 

Μετά το πρώτο έπλασαν οι θεοί που κατοικούν στον Όλυμπο, 

το γένος το αργυρό των ανθρώπων

………………………………………….

Α, να μη γεννιόμουνα στο πέμπτο 

γένος ή νεκρός να 'μουν πια πριν έρθει.

Είναι το σιδερένιο γένος τώρα.

………………………………………….

Θα πετάξουν απ’ την πλατιά τη γη κι απ’ τους ανθρώπους 

η Νέμεση και η Αιδώς, το πρόσωπό τους

τ’ όμορφο κρύβοντας στα πέπλα τα λευκά ...

Αρχαίος Κινέζος ποιητής 

λευκή βεντάγια μεταξένια

κροκάτη νιφάδα διάφανη στης χλόης το στιλέτο

σε άφησαν παράμερα κι εσένα

Η αρχαία Κινέζικη ποίηση πάντοτε λυρική, υποβλητική, σαγηνευτική, κρύβοντας με λεπτότητα και ευγένεια την αλήθεια κάτω από υπαινιγμούς και σύμβολα αντικρίζει με τα λευκότατα ανθάκια της, σαν ένα γιασεμί, τα εκατόφυλλα ρόδα της θερμής μεσογειακής ποίησης.                                                                                   
                    

Federico Garcia Lorca (1898-1936)

Νανούρισμα για τη νεκρή Μερσέδες

Λευκή πριγκιποπούλα, του ποτέ

Κοιμήσου στη νυχτιά τη σκοτεινή

Κορμί και γη από χιόνι

Κοιμήσου την αυγή, κοιμήσου!

Η σκέψη σου είναι χιόνι που κύλησε

στην ατέλειωτη αποθέωση της λευκότητας,

η εικόνα σου αιώνιο κάψιμο 

η καρδιά σου λευτερωμένο περιστέρι. 

 

Η Αλεξία Πέννα παρουσιάζει και σχολιάζει απόσπασμα από "Το πιάνο του Σοπέν" του Cyprian Norwid. 

Cyprian Kamill Norwid (1821-1833)

Το πιάνο του Σοπέν

III

Ήρθα σ’ Εσένα αυτές τις μέρες, Φρειδερίκο!

Που το χέρι σου…από την αλαβάστρινη

Ασπράδα του- και την ευγένεια – και τη χάρη –

Και τα κυματιστά αγγίσματα, ίδιο φτερό στρουθοκαμήλου -

Το βλέμμα μου το μπέρδεψε

Με τα φιλντισένια πλήκτρα…

Κι ήσουν σαν τη μορφή εκείνη

Πού απ’ τα σπλάχνα του μαρμάρου,

Πριν το χαράξουν καν,

Έβγαλε η σμίλη

Της ιδιοφυΐας – ο αιώνιος Πυγμαλίων!

(Το πιάνο του Σοπέν, μτφρ. Δ. Χουλιαράκης, Το Ροδακιό, Αθήνα, 2010)

Η Ζαχαρούλα Τζίνη διαβάζει και σχολιάζει το "Το γιασεμί" του Γιώργου Σεφέρη και ένα απόσπασμα από την "Σονάτα του σεληνόφωτος" του Γιάννη Ρίτσου αλλά και το δικό της ποίημα "Λευκή γραμμή".

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971)

Το γιασεμί

Είτε βραδιάζει

είτε φέγγει 

μένει λευκό 

το γιασεμί 

Γιάννης Ρίτσος (1909-1990)

Η Σονάτα του σεληνόφωτος

[...]

Άφησέ με να έρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε!

Είναι καλό το φεγγάρι, - δε θα φαίνεται

που άσπρισαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι

θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις.

Άφησέ με να έρθω μαζί σου.

[...]

Ζαχαρούλα Τζίνη

Λευκή γραμμή

Έχεις ανάγκη

να τραβήξεις μία λευκή γραμμή

να σπάσει η μαυρίλα

Να γίνει αδύναμη

να τσακιστεί

και το λευκό να λάμψει

Δύναμη κρυφή

αμόλυντη σαν του μωρού τη σκέψη

όπως η πρώτη μέρα της γέννησης του

όπως ο ουρανός ο καθαρός

όπως η μπουγάδα της νοικοκυράς

όπως του ανθρώπου η ψυχή 

Ποιώ σημαίνει δημιουργώ

αχνή γραμμή

ζωγραφίζω

αγωνιώ

ασφυκτιώ

αναπνέω

αναγεννιέμαι 

Υπάρχω

Η Μαρία Ζερβάκη διαβάζει και σχολιάζει "Το χιόνι" του Γιάννη Ρίτσου.

Γιάννης Ρίτσος

Το χιόνι

Το χιόνι είναι άσπρο, μαλακό σαν τελειωμένος έρωτας, -είπε.

Έπεσε απρόσμενα, τη νύχτα, μ’ όλη τη σοφή σιωπή του.

Το πρωί, λαμποκοπούσε ολόλευκη η εξαγνισμένη πολιτεία.

Μια παλιά στάμνα, πεταμένη στην αυλή, ήταν ένα άγαλμα. 

Εκείνος ένοιωσε την κοφτερή ψυχρότητα του πάγου,

την απεραντοσύνη της λευκότητας, σαν άθλο του προσωπικό

μονάχα μια στιγμή ανησύχησε: μήπως και δεν του απόμενε

τίποτα πια θερμό να το παγώσει, μήπως και δεν ήταν

μια νίκη του χιονιού, μα απλώς μια ουδέτερη γαλήνη,

μια ελευθερία χωρίς αντίπαλο και δόξα.

Βγήκε λοιπόν αμήχανος στο δρόμο, κι όπως είδε το χιονάνθρωπο

που φτιάχναν τα παιδιά, πλησίασε και του ’βαλε

δυο σβηστά κάρβουνα για μάτια, χαμογέλασε αόριστα

κ’ έπαιξε χιονοπόλεμο μαζί τους ως τα’ απόγευμα.

Η Ματούλα Τσιούδα παρουσιάζει και σχολιάζει τους στίχους του Παύλου Παυλίδη "Λευκή καταιγίδα"

Παύλος Παυλίδης (1964-)

Λευκή καταιγίδα

Την πρώτη φορά ήταν σαν να 'χε αρπάξει φωτιά

κάπου μέσα βαθιά κάτι μες την ψυχή μου.

Κοιτούσα τις φλόγες κι αυτόν τον αέρα μακριά

να αλλάζει αργά τις σκιές της ερήμου.

Χορεύοντας μου ‘δειξες μέσα σε πέντε λεπτά

τι θα πει πουθενά και πως χάνεται ο χρόνος.

Ότι αν το πιστέψεις στα αλήθεια η αγάπη μπορεί.

Ότι αν αφεθείς σ’ οδηγάει ο δρόμος.

Από τότε περάσανε χρόνια κυλήσαν νερά

όμως κάπου βαθιά η φωτιά καίει ακόμη.

Λυπάμαι που έφυγα εκείνη τη νύχτα κρυφά, 

βιαστικά και χωρίς να ζητήσω συγγνώμη.

Το μόνο που θα 'θελα αν κάποτε σε ξαναδώ

είναι να πω ευχαριστώ για το θαύμα που είδα

και να δώσω για μια τελευταία φορά το ρυθμό

στον τρελό σου χορό στη λευκή καταιγίδα.

 

 

Παύλος Παυλίδης & B-Movies ("Τεχνόπολις" Γκάζι, 11/9/2013)