Reunion

 

Ludovico Einaudi - Nuvole Bianche (White Clouds) 

Το λευκό στον Γιώργο Καφταντζή

Γιώργος Καφταντζής (1920-1998)

VI

Χαμογελάει πρόσχαρα κρατώντας ανθοδέσμη χάρτινη

πίσω της σε μουσαμά ζωγραφισμένο

ανάκτορο, πίδακες, παγώνια και σπάνια φυτά.

Όταν ο θάνατος, θυμούμαι, έδρεψε τη Μαρία

εξαίσιο καρπό της άγριας νύχτας

κάτασπρη σκιά στα δόντια της ομίχλης

η μέρα ήταν φθινοπωρινή

ο άνεμος ξερνούσε σάπια φύλλα

και το φεγγάρι άρρωστο πρηζόταν στη γωνία.

Όλα συμπεριφέρονταν τη μέρα εκείνη παράξενα·

ένα ηλίθιο πουλί έτρωγε τα φτερά του

μια νέα γυναίκα χτένιζε τη μακριά της γενειάδα

ένας καμπούρης θυρωρός περπατούσε με τα τέσσερα

ένας νικημένος στρατιώτης είχε για δεκανίκι το όπλο του.

Αν πιστέψουμε μια έκθεση δικαστική

δεν άφησε τίποτα. 

Εγώ νομίζω πως τα όμορφα στολίδια της

χάθηκαν σε μικρές απόπειρες αθανασίας

από φωτιά και πάγο εξαγνισμένα.

Ο αέρας έπιασε τη θέση της γοργά

και η τρυφερή σκιά της λησμονιάς

σκέπασε απαλά σαν σμάλτος τη φωτογραφία.

Οι φωτογραφίες, 2000

Έργο του Θεόδωρου Παπαγιάννη

Τερψιχόρη

 Μούσα, η φανταστική μορφή που οι αρχαίοι πίστευαν ότι ενέπνεε τους ποιητές. Οι εννέα Μούσες ήταν οι μυθικές θεότητες που προστάτευαν τις τέχνες και τις επιστήμες και οι λατρευτικοί χώροι προς τιμήν τους βρίσκονταν σε ολόκληρο τον αρχαίο Ελληνικό χώρο.

Ένας συνηθισμένος τρόπος διακόσμησης των λατρευτικών αυτών χώρων ήταν τα ψηφιδωτά ή μωσαϊκά, δηλαδή οι εικόνες που κατασκευάζονται από ψηφίδες, μικρά κομμάτια από πέτρα, γυαλί ή από σμάλτο.

7η Συνάντηση (24/2/2021)

Federico Fellini, 8 1/2 (1963) Τέλος

Η Μαίρη Παπαδαντωνάκη μας παρουσιάζει τον Wilson Bentley, τον πρώτο που κατάφερε να φωτογραφίσει μια χιονονιφάδα.

Ο Νίκος Τσιούδας μας μεταφέρει σε μια άλλη εποχή με την χορογραφία Χορεύοντας στο σκοτάδι (Dancing in the Dark) με τους Fred Astaire and Cyd Charisse, από την μουσική ταινία του Vincente Minnelli “The Band Wagon” του 1953. Η μουσική και το τραγούδι των  Arthur Schwartz και Howard Dietz πρωτοπαρουσιάστηκε στο μιούζικαλ Broadway του 1931.

Ο Γιώργος Αποστολίδης προτείνει να αναζητήσουμε την λειτουργία του λευκού στα έργα του εικαστικού Σωτήρη Σόρογκα.

Ποιητική Σκυταλοδρομία

Συζήτηση πάνω στην άποψη του Ελύτη:

Η κατεργασία του λευκού μέρους της ψυχής είναι πιο σκληρή κι από του μαρμάρου.

Αναστοχασμός

Από την Παυλίνα Καζαντζίδου

Κ.Γ. Καρυωτάκης (1896-1928)

Νυχτερινό

Απόψε σε φαντάζομαι λευκότερη απ’ τα κρίνα,

μες στο σκοτάδι το πηχτό. Σαν κάποια αγνή θεότη

στο μαύρο φόντο της νυχτιάς λαμποκοπάς. Μ’ αχτίνα

μοιάζεις που ο Φοίβος φεύγοντας λησμόνησε στα σκότη.

Ναι, σε θωρώ. Απ’ τον ουρανό ξεφεύγουνε τ’ αστέρια

και σαν πετράδια ατίμητα στολίζουν τα μαλλιά σου.

Ο Γαλαξίας άσπρο φως στα μάγουλα, στα χέρια

σου χύνει· μες στο γάλα του βουτά την ομορφιά σου.

Να και τα μαύρα μάτια σου! Τα βλέπω: σιγανοίγουν

εκεί ψηλά στη σκοτεινιά, μεγάλα, ογρά, θλιμμένα·

σαν δυο ποτάμια φωτερά τα βλέμματά μας σμίγουν:

εσύ κοιτάζεις μένανε κι εγώ κοιτάζω εσένα.

Από το στόμα σου φωνή δε βγαίνει, μα μου κρένεις.

Τα δακρυσμένα μάτια σου: «Τραγουδιστή», μου λένε,

«μην τραγουδάς, κι είναι κοντά η μέρα που πεθαίνεις».

Αυτά μού λεν τα μάτια σου, τα μάτια σου που κλαίνε.

Εφηβικοί στίχοι (1913-1916)

Αποχαιρετισμός.

Ανδρέας Πετρίδης

Άπνοια

Όλα το βράδυ σιωπηλά 

τίποτε δεν σαλεύει

μόνο η ψυχή δειλά δειλά 

άσπρο πανί γυρεύει 

                     

  Στοχαστικές συμπυκνώσεις

ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ , ΕΥΧΗ ...ΑΦΕΛΕΙΑ;

Stéphane Mallarmé, Το λευκό Νούφαρο και 2 ποιήματα της Μαριάννας Δώδου

Stéphane Mallarmé

Το λευκό Νούφαρο

Μαριάννας Δώδου, Στεφάν Μαλλαρμέ: Το λευκό Νούφαρο

Ιμπρεσιονισμός σε τρεις διαστάσεις: «Το λευκό Νούφαρο», πεζό ερωτικό ποίημα του Stéphane Mallarmé, στη συνάντησή του με τη μουσική της παλέτας του Monet και τα πιανιστικά ιχνογραφήματα των Debussy και Ravel. Η απόλυτη συνομιλία με το φως

Απόσπασμα του Λευκού Νούφαρου σε μετάφραση: Μαριάννα Δώδου

    Χωρισμένοι, είμαστε μαζί: εισβάλλω, μέσω της σκοτεινής της οικειότητας, σε αυτή την εκκρεμότητα πάνω στο νερό, όπου το όνειρό μου καθυστερεί το αναποφάσιστο, καλύτερα από ό,τι οποιαδήποτε επίσκεψη, ακολουθούμενη από άλλες, θα το επέτρεπε. Πόσες ανούσιες συζητήσεις, σε σύγκριση με τη μία που συγκράτησα προκειμένου να μην ακουστώ, θα ήταν αναγκαίες, προτού μία εξίσου διαισθητική με τώρα συμφωνία να μπορέσει να βρεθεί ξανά, με την ακοή μου στο ύψος του μαονιού, στραμμένη προς ολόκληρη την άμμο που σώπασε! 
      Η παύση μετριέται τη στιγμή της απόφασής μου. 
      Συμβούλεψε, ω όνειρό μου, τι να κάνω; 
    Συνόψισε με ένα βλέμμα την παρθένα απουσία διασκορπισμένη σε αυτή τη μοναξιά και, όπως κανείς κόβει, σε ανάμνηση ενός τόπου, ένα από αυτά τα μαγικά κλειστά νούφαρα, που αναδύονται ξαφνικά εκεί, εμπερικλείοντας με την κυρτή τους λευκότητα ένα τίποτα, φτιαγμένο από ανέγγιχτα όνειρα, από την ευτυχία που δε θα λάβει χώρα, και από την πνοή μου, κρατημένη εδώ, μέσα στο φόβο μιας εμφάνισης, φύγε μαζί της∙ σιωπηλά, κωπηλατώντας ανάποδα, λίγο – λίγο, χωρίς με κάποιο χτύπημα να σπάσεις την ονειροφαντασία, μήτε το πιτσίλισμα των ορατών φυσαλίδων του αφρού, στριφογυρισμένου στη φυγή μου, να πετάξει, στα πόδια κάποιου που θα καταφτάσει αργότερα, τη διάφανη ομοιότητα της απαγωγής του ιδανικού μου λουλουδιού. 

Μαριάννα Δώδου 

Θίσβη και Πύραμος

 

Αγάπης όρκοι

στη λάμψη των λεπίδων

αίμα στάζοντας

 

Άγρια μούρα

των εραστών του φωτός

αποτύπωμα

 

Λευκού χιτώνα

στης χίμαιρας την όχθη

το κυμάτισμα

 

Αφροδίτη και Άδωνις

 

Ζέφυρου πνοές

γύμνωσαν αφρογενή

πόθο Κύπριδος

 

Κομμούς Άδωνη

δάκρυσαν ανεμώνες

αλιπόρφυρες

 

Λευκές λήκυθοι

της λιθοξόου Λήθης

αναθήματα

Μαριάννα Δώδου, Επιστολές εν λευκώ

Επιστολές εν λευκώ

Το άσπρο το εξαντλώ. Μέσω λευκών, πανομοιότυπων γραμμών, αυτοαναλώμενων στο να δηλώνονται ως τέτοιες. Κυκλοτερείς καιροσκοπούν. Περιδιαβάζουν. Αυτοαναφλέγονται. Ρίχνονται στο κενό. Εν γνώσει μου η ανεπάρκεια, η προδιαγεγραμμένη αστοχία τους. Το μονό-τονο του ύφους τους. Ειρωνεία: ανέκαθεν αποσκοπούσα σε έναν τόνο εξωστρεφή, πλήρως παρόντα –στην ανάσα του. Εν γνώσει μου τα χάσματα (επ)αφής που ταλανίζουν τη γραφή –σου γράφω τόσο ανεπαρκώς και ανοίκεια. Διακυβεύομαι εν γνώσει μου μέσα από τους μειονεκτούντες όρους της. Ωστόσο το διακινδυνεύω. 

In memoriam

Τώρα γράφω για σένα. Με το δικό σου μωβ Σαντορίνης. Όλα κρυμμένα. Τέντωμα της χορδής. Το πέτρωμα θνησιγενές. Ύλη ερωτική, μη συνεκτική –η βία των κρυμμένων μύδρων. Τόσο εκρηξιγενής, τόσο στην αιχμή –εκτοξεύεσαι. Προεκτείνεσαι γαιώδης, όλος γραμμές ρίζες και κρατήρες σβησμένους. Λίγα μέτρα από την ακτή ο βράχος. Εισδύεις στο σχιστόλιθο, τον υποσκάπτεις: σχισμοειδείς πτυχές της εγγραφής, απολήξεις αρμύρας του ονόματος. Χρονολογία. Διάκενα που τα κατακλύζεις κύμα. Να διαφυλάξεις τι. Σ’ απορροφά το μούχρωμα, σου εκτρέπει τον ειρμό. Ανάκληση ροών, υπαγορευμένη αφλογιστία: κλίνει η στιγμή ελάχιστη      εκπνέει       φλοίσβος       –τι.  Εντός σου το ανάδεμα       τραβιούνται τα νερά      –αυτή η άμπωτη. Ο συριγμός της τόξευσης. Δια-σχίζεσαι. Επιστρέφεις. Στα διάστιχα πυρακτωμένη στάχτη. Μωβ πυρίκαυστο Σαντορίνης. Ανάμεσα. Μπορεί και καταχείμωνα. Την ώρα που καταπίνει τις γραμμές σου το λευκό και διαπιστώνεις χαμηλόφωνα τις θρυαλλίδες σου βρεγμένες. 

Ad libitum

Είναι αργά μέσα στις λέξεις που σου γράφω –σα να συνάγω τύψεις απ’ τον πάτο: υποθηκεύσεις, ίντριγκες, διαδοχικούς σφετερισμούς της σημασίας. Είναι αργά από των λέξεων τη χάση που σου γράφω παρηχώντας σε τρόπο φρυγικό. Αδειάζω τα σημαίνοντα απ’ το περιεχόμενό τους, αρκούμαι στο περί-γραμμα οριοθετώντας ένα χώρο σιωπής μέσα στη σιωπή (τους). Ν’ αντηχούν σαν σ’ έκλειψη: ΔΕΔΥΚΕ ΜΕΝ Α ΣΕΛΑΝΝΑ ΚΑΙ ΠΛΗΙΑΔΕΣ, ΜΕΣΑΙ ΔΕ ΝΥΚΤΕΣ       μέσα στις λέξεις       μέσα στις λέξεις       ενεδρεύοντας η Νύχτα. Τείνω αφαιρετικά εγγράφοντάς τες σε διελκυστίνδες διατυπώσεων ελλειπτικών, πληρώντας τες με ιριδισμούς χρωμάτων και με κηλίδες φωτεινές. Διεσταλμένες να εκρήγνυνται σε μύδρους συμπυκνωμένου χρόνου. 

Διάστικτο

κείμενο-καμβάς: καμπύλη διαθλασμένων σημαινόντων, λυμένων λέξεων συναρμογών - ειρμών μέσα από πετρωμάτων ασυνέχειες. Φυσά ανεξήγητα μες στις πτυχές των λέξεων που σου γράφω μ’ έναν αχό σπηλαιωμένων φράσεων –λήθης θραυσμένα αναθήματα, αποτυπώματα φυρονεριάς. Γραφές της άμμου. Υιοθετώ ένα κείμενο – σχήμα ιδιό-τροπο, μία τοπο-λογία του ίχνους –τόπος του κειμένου ο τρόπος του. Ιδιωτεύω στους αρμούς μιας ασυνέπειας: ά-τοπο τι   -τίποτα. Δεν έχω τίποτα να πω. Γραμμές – σιωπές. Λευκώλενες γραμμές

Διάστιχο

Κι ωστόσο. Τούτες οι γραμμές βρίσκουν (πάντα) άλλη προέκταση στην καρδιά μου.